Burgeracties tegen de luchtvaart hebben effect

Actie voeren tegen de luchtvaart heeft effect. Via onder meer het vergaren van kennis, het publiceren van nieuws en feiten en het inschakelen van de rechter, maakt de moderne burger goede kans de leefomgeving rond vliegvelden te verbeteren.

Dit staat te lezen in het proefschrift van Rachelle Verdel (Universiteit Utrecht) met de titel In the shadow of the corporate state. (Wikipedia: ‘Bedrijfsstatisme, staatscorporatisme of gewoon corporatisme is een politieke cultuur en een vorm van corporatisme – nauw verwant aan het fascisme’).

Het begon met burgers die het vertrouwen in ‘de politiek’ verloren toen hun klachten niet serieus genomen werden. Ten aanzien van de al maar meer overlast gevende luchtvaart is dit proces natuurlijk al tientallen jaren aan de gang. Mondige burgers rekenen de door het ministerie en de luchtvaartsector gepresenteerde cijfers over geluid, milieueffecten, klimaat, veiligheid en gezondheid na en die cijfers blijken dan onjuist te zijn. 

Inzicht in de optelsom van ellende

Met behulp van sociale media weten burgers elkaar goed te kunnen vinden en de uitwisseling van kennis maakt de optelsom van ellende voor een groot publiek inzichtelijk. Die kennis wordt vervolgens ingezet als tegenhanger van de gemanipuleerde cijfers uit de sector. Daardoor ontstaat een betere maatschappelijke discussie. ‘Door op hetzelfde kennisniveau te komen als de overheid, wordt het mogelijk de staat te controleren en uit te dagen.’

‘De gebrekkige informatie van overheid en sector heeft ertoe geleid dat burgers zelf zeer actief worden in het verzamelen van wetenschappelijke literatuur en het opzetten van instrumenten om de overlast te meten en vast te leggen.’

Verdel noemt de app Explane als een belangrijk tool waarmee burgers hun eigen metingen van vliegtuiglawaai vastleggen. ‘Alle verzamelde informatie is openbaar toegankelijk. De burgers maken met deze informatie alle stakeholders duidelijk wat de werkelijke impact van vliegtuigoverlast is.’

 

Video 15. Schiphol, optelsom van ellende

Schiphol is een optelsom van geluid, smerige lucht, onveiligheid, schade aan milieu en klimaat, nutteloze bestemmingen en welvaartsverlies.

Samen sterk

Een ander belangrijk instrument voor burgers is het delen van kennis via regelmatig georganiseerde webinars. ‘Een deel van de mensen maakt zich druk over de herrie, een ander deel over hun gezondheid, terwijl weer anderen bezorgd zijn om het klimaat. Door hun kennis te delen, zijn zij in staat een gezamenlijk front te vormen.’

‘Het samenbrengen van mensen met verschillende achtergronden, kennis, perspectieven en ervaring maakt het mogelijk doelen te bereiken die individueel onhaalbaar zijn.’

Het publiceren van nieuws en feiten over de luchtvaart is een belangrijke manier voor burgers om invloed uit te oefenen op het overheidsbeleid. Dat gebeurt onder meer door het inschakelen van publieksmedia als kranten en tv-programma’s, maar ook via sociale media en eigen websites.

Video’s hebben impact

Verdel schrijft: ‘Burgers rond Schiphol zijn al erg actief in het zelf produceren van video’s en het schrijven van artikelen en rapporten, waarmee zij verontrustende ontwikkelingen aan het licht brengen en het beleid aan de kaak stellen.’

Een goed voorbeeld hiervan is het gebruik van Twitter door actieve burgers. ‘Via Twitter worden de nieuwste rapporten en artikelen met elkaar gedeeld, wordt aandacht gevraagd voor petities en steun gevraagd voor komende campagnes. Al deze activiteiten zijn onderdeel van het proces waarin de burger opstaat tegen de almacht van de luchtvaartindustrie.’

Een derde manier om tegen de macht in te gaan is de gang naar de rechter. Nu decennia van overleg met de sector niets hebben opgeleverd, signaleert Verdel de opkomst van juridische procedures tegen groei van de luchtvaart.

Als goed voorbeeld hiervan noemt onderzoeker Verdel het initiatief van de Stichting Recht op Bescherming tegen Vliegtuigoverlast (RBV), ook door PVA gesteund. Omdat de overheid steeds aan het lijntje van Schiphol loopt, zoeken steeds meer burgerorganisaties hun heil in het recht.

(Dit artikel is deels gebaseerd op een artikel op SchipholWatch)