SchipholWatch heeft veel lezers die geïnteresseerd zijn in de misstanden met betrekking tot luchtvaart. De artikelen krijgen altijd hoge waarderingen van lezers en – blijkens de reacties eronder – instemming en aanmoediging. Maar vaak spreekt uit die reacties ook machteloosheid en moedeloosheid: hoe kan Schiphol zo buiten de wet staan en krijgt het alles voor elkaar wat god verboden heeft?
Ook de vele melders op vliegherrie.nl ervaren regelmatig zo veel overlast dat ze hun klacht laten registreren. Maar heeft het aantal klachten invloed op het aantal vluchten? Dat is uitermate onwaarschijnlijk, een gevoel dat door velen gedeeld wordt. Natuurlijk hopen we met z’n allen dat deze signalen doordringen tot de politiek en dat die het luchtvaartbeleid gaat bijstellen. Maar gaan we daar de strijd mee winnen?
Bewonersgroepen
Veel klagers over Schiphol vinden elkaar na verloop van tijd in lokale bewonersgroepen. Allemaal proberen ze de overlast in hun gebied te verminderen en de politiek ervan te overtuigen dat juist zij het grootste slachtoffer zijn van de luchtvaartgroei.
Als iedereen zo denkt, leidt dat onherroepelijk tot het waterbedeffect, want de een zijn winst is de ander zijn verlies. Zo ontstaat al snel grote verdeeldheid tussen bewoners, iets dat ongetwijfeld met genoegen wordt gadegeslagen door Schiphol en de luchtvaartsector. Overleg met de luchtvaartsector blijkt ook keer op keer weinig effect te hebben.
Actievoeren en rechtszaken
Bewonersgroepen proberen vervolgens met actievoeren hun zin te krijgen. Prima, het gebeurt de laatste tijd steeds vaker, maar gaat actievoeren effect hebben? Dat is maar de vraag: zie het vastplakken aan privévliegtuigen – de publieke opinie blijft verdeeld.
Een gamechanger zijn de rechtszaken die een belangrijke rol kunnen spelen om beleid bij te stellen. Uitspraken in zake Urgenda, Shell en de komende rechtszaak die wordt voorbereid door RBV (Recht op Bescherming tegen Vliegtuighinder)
hebben effect, maar leiden nooit tot het inzicht dat Rutte IV c.s. en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat verkeerd beleid voeren. Het kabinet zoekt steeds de geitenpaadjes om regels te omzeilen. Schiphol even 12 procent laten krimpen bijvoorbeeld, maar na 2027 weer ruimte geven om tot een bijna verdubbeling van het aantal vluchten.
Maatschappelijke Raad Schiphol (MRS)
Is er nog een andere manier om te strijden tegen de vliegtuigoverlast? Platform Vliegoverlast denkt van wel, want de MRS die officieel op 1 juli 2023 start, biedt kansen. De MRS is de opvolger van de Omgevingsraad Schiphol (ORS). In de ORS zaten bewoners met de luchtvaartsector aan tafel en die samenstelling stond per definitie garant voor een totale mislukking vanwege compleet tegengestelde belangen.
In de MRS – waar Schiphol en de luchtvaartsector geen deel meer van uitmaken – doen bewonersvertegenwoordigers rechtstreeks zaken met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De MRS adviseert gevraagd en ongevraagd over luchtvaartbeleid. De bewoners kunnen deskundigen inschakelen om tot afgewogen oordelen te komen, bijvoorbeeld over de verdeling van de winst (bij krimp) of verlies (bij onverhoopte tegenvallers). De door bewoners ingebrachte agenda is inmiddels al geaccepteerd.
Maar hoe moeten die bewoners gekozen worden? Als je ze alleen maar kiest op basis van woonplaats kan er ruzie komen over lokaal te nemen maatregelen. Dat hebben we de afgelopen vijftien jaar steeds zien gebeuren, met als gevolg onderling wantrouwen en afsplitsingen. Dat leverde alleen maar verliezers op met Schiphol als lachende derde.
Federatie van bewonersgroepen
Hoe moet het dan wel? Bewoners in de MRS kunnen alleen succesvol worden als ze goed samenwerken. Het idee is om een Federatie van bewonersgroepen te vormen die zich alleen richt op het algemeen belang. Alle lokale groepen werken samen aan een gezonde leefomgeving en individuele rechtsbescherming voor iedereen. Dat kan feitelijk alleen maar tot minder vluchten leiden, want de vliegoverlast is al overduidelijk veel te groot.
De Federatie zou ook de vertegenwoordigers in de MRS moeten kunnen aanwijzen. Dat heeft alleen succes als nimby-gedrag wordt thuisgelaten, als niemand pleit voor voordelen die ten koste gaan van anderen. Groepen die zich aansluiten houden zich in federatieverband aan deze basisregel.
Iedereen mag natuurlijk in zijn eigen achtertuin met zijn eigen gemeente blijven pleiten voor minder herrie boven zijn/haar hoofd, maar alleen gezamenlijk staan we sterk tegen de luchtvaartsector en het ministerie. Van al het bovenstaande is overigens ook weer een video gemaakt.
Zover is het ministerie nog niet: de start van de MRS op 1 juli zal weer vooraf worden gegaan door verkiezingen via ‘kiesmannen’ die handtekeningen moeten ophalen in hun buurt, tenzij we een Federatie vormen waar niemand meer omheen kan.
Platform Vliegoverlast
Platform Vliegoverlast Amsterdam (PVA), initiatiefnemer, is zelf het voorbeeld van zo’n federatie: alle bewonersgroepen uit Amsterdam met verschillende belangen werken samen om de overlast voor iedereen terug te dringen, of ze nu onder routes van de Zwanenburgbaan, de Oostbaan of de Buitenveldertbaan wonen, of vooral last hebben van grondgeluid van de Aalsmeerbaan en de Kaagbaan.
Een logische naam voor de Federatie zou Platform Vliegoverlast kunnen zijn. Daarmee laat PVA al zien dat ze veel breder denkt en ruimte wil scheppen voor afdelingen elders. Met het nieuwe logo wordt er al op vooruitgelopen. Er is overigens nog geen Federatie: eerst wordt gepolst of organisaties zich willen aansluiten. Een aantal heeft al toegezegd mee te willen denken. Die groepen gaan daarna gezamenlijk de Federatie vormgeven.
Als je nu lid wordt van PVA en niet in Amsterdam woont, krijg je later de mogelijkheid geboden over te stappen naar een groep in je regio die mee gaat doen met de Federatie. Als lid van PVA maak je vanaf nu al deel uit van dit netwerk. Samen staan we sterker.